Geachte dames en heren,

Op 4 juli 2018 werd de Jacobus Oranje Integriteitspenning voor het eerst uitgereikt tijdens het VU Compliance & Integrity Symposium in samenwerking met PwC en advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek. Deze medaille wordt jaarlijks uitgereikt na beraadslaging door een deskundige jury.

Jacobus Oranje was rector magnificus van de VU en een belangrijke inspiratiebron voor de verzetshouding van de VU tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook buiten de VU was hij actief: hij nam deel aan en initieerde interacademische contacten tussen hoogleraren, docenten en studenten en coördineerde vele ondergrondse- en verzetsacties. Verder regelde hij dat studenten na sluiting van de universiteiten in het geheim tentamens konden blijven maken bij hem thuis en bij collega's thuis. Hij overleed kort na de oorlog. Er is een gedenkplaat voor hem naast het Auditorium waar we vandaag samenkomen.

Ook dit jaar kwam de jury tot een unaniem besluit over de toekenning van de medaille. De jury is van oordeel dat de Week van de Integriteit in alle opzichten voldoet aan de vijf eisen voor deze medaille op basis van het volgende.

1. De kandidaat heeft baanbrekend/innovatief werk verricht op het gebied van integriteitsmanagement.

De Week van de Integriteit is een uniek jaarlijks multi-stakeholder initiatief dat tot doel heeft de uitwisseling van kennis te bevorderen en het debat over integriteit te stimuleren. Een breed scala aan partners uit de private en publieke sector, en onderwijs- en maatschappelijke instellingen zetten tijdens de Week van de Integriteit het belang van integriteit in de schijnwerpers door eigen activiteiten te organiseren. Het hele jaar door vinden er kennissessies plaats.

Het doel van de Week van de Integriteit is om aandacht te vragen voor het belang van integriteit. Op de werkvloer en in de boardroom, bij alle soorten organisaties. Wat mag er verwacht worden van werknemers, ambtenaren en bestuurders? Wat is de verantwoordelijkheid van politici? Wat moeten bedrijven doen, binnen Nederland, maar ook in het buitenland bij internationaal zakendoen? De Week van de Integriteit biedt ook een toolkit. Partners kunnen in de aanloop naar en tijdens de Week van de Integriteit gratis gebruik maken van communicatiemateriaal uit de toolkit.

De Week van de Integriteit is een initiatief van de International Chamber of Commerce Nederland. ICC is een pionier geweest in de strijd tegen corruptie en heeft in 1977 zijn eerste versie van de ICC-gedragsregels ter bestrijding van afpersing en omkoping uitgegeven. ICC loopt voorop in de ontwikkeling van ethiek, corruptiebestrijding en maatschappelijk verantwoord ondernemen en pleit voor codes en richtlijnen, en biedt een leidende stem voor het bedrijfsleven op dit snel veranderende gebied. Voor zover wij hebben vastgesteld, is dit initiatief het eerste ter wereld en heeft het navolging gekregen van andere landen en heeft het geleid tot innovatie bij andere partners.

2. De kandidaat is (inter)nationaal actief betrokken bij kennisoverdracht op het gebied van integriteit.

De Week van de Integriteit (in 2023, van 1-9 december) is niet beperkt tot één week. In feite is het een initiatief dat het hele jaar door wordt uitgevoerd, partners samenbrengt, innovatief denken en kennisdeling bevordert. In Nederland zijn er op dit moment meer dan 100 partnerorganisaties die het hele jaar door samenkomen in inspirerende kennisdelingssessies en rondetafelgesprekken. Organisaties van allerlei aard worden uitgenodigd om partner te worden van de Week van de Integriteit, zolang de organisatie de basisprincipes van de Week volgt, onder andere:

  • De organisatie beseft het belang van wederzijds begrip over integriteit tussen de private sector, de publieke sector en NGO's en is bereid om hierover van gedachten en ervaringen te wisselen.
  • De organisatie is al actief bezig met het bevorderen van integriteit binnen de eigen organisatie.
  • De activiteiten van de partner die tijdens de Week van de Integriteit worden georganiseerd, hebben geen commerciële bedoeling.

3. De kandidaat heeft een positieve, duurzame en bedrijfsoverstijgende (sector)bijdrage geleverd aan het integriteitsmanagement van de organisatie.

Zoals gezegd staat het integer ondernemen en het bestrijden van corruptie hoog op de agenda van ICC Nederland. Als handelsnatie is Nederland van belang dat integriteit niet alleen een onderwerp is van voortdurende dialoog binnen de Nederlandse grenzen, maar ook in internationaal verband. Sinds 2016 organiseert ICC Nederland de Week van de Integriteit en ICC's International Integrity and Anti-corruption Conference. Deze conferentie verwelkomt experts uit de publieke en private sector van over de hele wereld om gedachten en ideeën uit te wisselen over oplossingen en innovaties op het gebied van integriteit. Initiatieven van meerdere belanghebbenden zijn van cruciaal belang voor de bestrijding van corruptie en de bevordering van integriteit. De Week van de Integriteit bevordert publiek-private samenwerking en vergroot het bewustzijn voor integer ondernemen in heel Nederland. De Week van de Integriteit staat dan ook in het teken van initiatieven die bijdragen aan het bereiken van het doel van een eerlijke en oprechte samenleving. ICC Nederland is van mening dat inspanningen op het gebied van integriteit en anti-corruptie van vitaal belang zijn om bij te dragen aan de missie om gerechtigheid en vrede wereldwijd te waarborgen.

4. De kandidaat is er niet voor teruggeschrokken om vergaande keuzes te maken met als doel het verbeteren van de integriteit en het integriteitsmanagement van de organisatie (en in dit geval beschouwen we 'de eigen' organisatie als 'de Nederlandse samenleving').

Om haar missie verder uit te bouwen en te benadrukken is er in 2020 een stichting opgericht voor de Week van de Integriteit. Deze stichting is verantwoordelijk voor de organisatie van de Week van de Integriteit. Het doel van de Stichting is het bevorderen van zakelijke integriteit in de ruimste zin van het woord, zowel in Nederland als daarbuiten. De Raad van Toezicht van de Stichting houdt toezicht op het beleid.

5. De bijdragen van de kandidaat aan het verbeteren van integriteit en integriteitsmanagement hebben als voorbeeld gediend voor organisaties binnen de sector en waren zelfs sectoroverschrijdend.

Na Nederland was Albanië het eerste land dat de Week van de Integriteit aannam, gevolgd door Macedonië en Guatemala. Door dit initiatief te organiseren, wordt het belang van de dialoog over integriteit erkend door de private en publieke sector, het maatschappelijk middenveld en de academische wereld wereldwijd. ICC Nederland moedigt potentiële partners wereldwijd aan om zich te verbinden en hun lokale Week van Integriteit op te zetten.

Om het initiatief van de Week van de Integriteit mooi samen te vatten, citeer ik Henk Broeders, voorzitter van de raad van toezicht van de eerder genoemde stichting: "Het belangrijkste is dat het belang van integer ondernemen door alle medewerkers wordt doorleefd. Het komt neer op gedrag, meer dan alleen het controleren van regels."

Tot zover deze reden voor onze beslissing.

We zijn erg blij dat Mirjam Bakker-Vergouw, Obbe Siderius en Marijke Wolfs, namens ICC Nederland, initiatiefnemer van de Week van de Integriteit, deze erkenning willen ontvangen voor het belangrijke werk en de bijdrage aan de integriteit van organisaties in Nederland en internationaal. We hopen dat zij deze medaille zien als een erkenning en aanmoediging om te blijven werken aan integriteit en het uitdragen van deze belangrijke boodschap zowel nationaal als internationaal.

Amsterdam, 23 juni 2023

De jury:
Drs. P.H.M. Hofsté RA (chair)
Mr. R.A.M. Houben
Prof. Dr. E.D. Karssing
Prof. Dr. S.P. Kaptein
I.M. Roeleveld-Schmidt MBA EMoC CRMA